Kunnen jagers half zwanger zijn?

Het misverstand over biologische munitie.

Als Peter aan het woord is dan hang je aan zijn Britse lippen. Peter is namelijk geen geboren en getogen Vlaming, noch hebben ze hem als verse zuigeling uit de polderklei van Alblasserwaard getrokken. Peter’s roots liggen in Engeland, fonetisch noem je hem dus ‘Pie-tah’. Ondertussen zijn die wortels verplant en woont hij alweer 30 jaar met zijn señorita in het zuiden van Spanje.

Al die tijd heeft hij zijn Engelse tongval weten te handhaven, samen met het vleugje typische humor waar ladies en gents van over de plas zo bekend om staan. Wanneer je hem hoort spreken met gesloten ogen dan waan je je in een oude Bond-film. Sean Connery aan de Sierra Nevada.

Groene missie

De voormalige docent communicatie volgde zijn corazón, sloot drie jaar geleden de deuren van het klaslokaal waar hij lesgaf om zich daarna volledig te storten op een nieuwe missie: Met de enige, biologisch composteerbare patronen van BioAmmo échte natuurmensen maken van jagers en sportschutters. ‘Wanneer ik met jagers in gesprek ga over hagelpatronen dan beginnen ze vaak zelf al over plastic,’ opent Peter dit gesprek. ‘En dat het gebruik ervan een doorn in hun oog is, een smet op hun filosofie. Het valt ook moeilijk te rijmen dat je aan de ene kant zo vol van de natuur bent terwijl je anderzijds met elk trekkerschot een nieuwe lading plastic lanceert in velden, beken en bossen.’

‘Bij schadebestrijding van kraaien, ganzen en duiven is een gedeelte van de proppen binnen een bepaalde straal nog wel te vinden,’ vervolgt hij. ‘Jagend in het bos, voor de voet of in de buurt van water is er echter geen beginnen aan, alle beste bedoelingen ten spijt. Maar goed, afgezien van karton en vilt was er ook geen alternatief beschikbaar. Kennis en techniek waren tot dan toe ontoereikend om een milieuvriendelijke patroon te maken. Nu die er wel is hebben jagers eindelijk de mogelijkheid om de groene daad bij het woord te voegen.’

Peter kan niet ontkennen dat het wegvallen van de IWA – omwille van bekende redenen – een streep door de rekening is voor BioAmmo. ‘Zo jammer. We nemen al jaren deel aan de vakbeurs in Neurenberg maar wilden deze keer groots uitpakken. Maar goed, andere bedrijven als Blaser en Browning zitten met dezelfde uitdaging. Waar we zo lang naartoe hebben gewerkt zal nu via andere wegen bij het jagende publiek bekend moeten worden.’

Jagers zichzelf laten overtuigen

Daar word je ook weer inventief van, vult Peter aan. ‘Communicatie is voor ons heel belangrijk, mensen meer en meer bewust maken wat plastic als vervuiling teweegbrengt in de natuur. Hier gebruiken we sociale media voor maar het liefst komen we rechtstreeks met de jagers in contact. Dan krijgen ze de patronen daadwerkelijk te zien en kunnen ze er ook mee schieten. Wij van BioAmmo kunnen wel zeggen dat het een goede patroon is maar het werkt toch het beste wanneer je ze zelf geprobeerd hebt.’

Tijdens zo’n praktijktest komen twee ervaringen vaak terug. Peter: ‘Het verre bereik en de zachte terugslag. Jagers zijn aangenaam verrast wanneer ze een hoge duif als een steen uit de lucht kunnen laten vallen. Bij ganzen is die dodelijke werking nog belangrijker omwille van hun omvang. Daar gebruiken we weer onze hagelnummer 3 patronen voor die effectief zijn bij het beheer van grauwe, Canadese en nijlganzen.’

‘De plantaardige biopolymeer waar BioAmmo van gemaakt is harder dan plastic,’ vervolgt Peter. ‘De prop zit daardoor ook steviger in de huls. Tijdens de ontbranding van het kruit ontsnapt er geen gas langs de prop zoals dat bij andere patronen wel gebeurt. Door die verbeterde gasafsluiting draagt je hagel verder maar wordt ook de terugslag milder. Hier moet ik wel eerlijk bekennen dat we deze voordelen per toeval ontdekten nadat we de patronen in de praktijk gingen testen. Maar wel een positieve meevaller, toch? Jagers en sportschutters zullen het in ieder geval niet erg vinden!’

Biologisch grijs gebied

Wie een beetje de ontwikkelingen in de sector volgt weet dat lood en plastic hot topic zijn. In Engeland willen ze binnen 5 jaar volledig af van beide soorten en ook de Europese Unie zet vaart achter een omschakeling naar biologische munitie. Maar wat is dat precies, biologische munitie? Peter verduidelijkt: ‘Wat je op dit moment ziet is dat bijna iedere fabrikant wel een bio- of ecopatroon uitbrengt. En daarmee kleuren ze niet eens buiten de lijntjes.’

Als voorbeeld neemt hij de prop. ‘Wanneer die voor 95 procent uit plastic bestaat en voor 5 procent uit vilt of kleine stukjes karton dan mag je diezelfde patroon vandaag de dag als biologisch bestempelen. Iets wat ook niet nagelaten wordt door diverse merken, terwijl ze in feite de techniek niet in huis hebben om een volwaardige, biologisch afbreekbare patroon te maken. Het wordt vervolgens op een handige manier in de markt gezet, aangeprezen als milieuvriendelijk en daardoor ook zo aanvaard door de jagers. Zonder te weten wat er nou allemaal precies in die patroon zit.’

Composteren is de nieuwe norm

‘Als enige fabrikant kunnen wij een officieel attest voorleggen van composteerbaarheid, zowel de prop als de huls zijn vrij van plastic of andere vervuilende materialen. Dat is ook altijd ons streven geweest. Met de prop alleen zouden we maar half zwanger zijn. Door ook een natuurschone huls te maken zijn we metaforisch gesproken volwaardig zwanger. Ik pleit dan ook voor een keurmerk dat duidelijk aangeeft hoe biologisch een hagelpatroon in werkelijkheid is. Het grote, grijze ‘biologische’ gebied wordt dan vanzelf kleiner, wat voor opheldering zal zorgen bij jagers en sportschutters.’

Dat de patronenmarkt in beweging is ziet Peter niettemin als een pre. ‘Dat verhoogt de kwaliteit, bovendien laat je dan ook collectief als jagers zien dat er positieve ontwikkelingen aan de gang zijn.’ Er is wel een trend aan de gang waar hij voor waarschuwt en dat zijn proppen die in water oplossen, de zogenaamde hydro-solubles.

Gevaarlijker dan plastic

‘Natuurlijk wordt dat door jagers goed ontvangen. Een prop die na twee of zelfs de volgende dag alweer verdwijnt en de natuur schoon achterlaat, alsof er niets gebeurd is. Ik kan heel goed begrijpen dat dit verhaal mensen aanspreekt. Maar de gevolgen in deze zijn eigenlijk nog slechter aangezien hier microplastics vrijkomen.’

‘We weten allemaal wat de gevolgen van deze minuscule plasticstukjes zijn in de zee. Maar een oplosbare prop doet net hetzelfde in een sloot, vijver of rivier. Idem voor proppen die in het graan blijven liggen en door regen oplossen. Die microplastics worden nog steeds opgenomen door de natuur en komen alsnog in de voedselketen terecht. En dan is er ook nog de huls die eveneens plastic bevat waardoor het probleem nog niet voor de helft is opgelost.’

Vergeleken met een gemiddelde patroon betaal je meer voor een doos BioAmmo. Peter wil dat wel nuanceren. ‘Prijs is altijd een gevoelige snaar, ook bij mij hoor. Zeker als je een soortgelijk product ergens anders goedkoper kan vinden. Dat gezegd zijnde is er niets goedkoper dan plastic, voor ons is dat een ongelijke strijd. Daarom is het ook zo alomtegenwoordig in onze wereld  en komen we er ook zo moeilijk vanaf. Alternatieve grondstoffen zijn inderdaad wat duurder maar we krijgen daar ook iets voor terug. En zeg nu zelf, hoeveel jagers schieten er jaarlijks nog meer dan 1000 hagelpatronen?’

‘Zelf ken ik er die halverwege het jaar met 5000 niet eens toekomen maar de grote meerderheid komt veel minder dan duizend keer aan de trekker. Als we dan spijkers met koppen slagen dan kun je van het uiteindelijke prijsverschil amper een avond met tweeën op stap gaan. Een jager die ervoor gestreden is om zijn of haar ecologische laarsafdruk zo klein mogelijk te houden, zal hopelijk die paar euro’s extra er wel bijnemen. Het komt alleen maar onszelf ten goede.’

Als afsluiter wil de Engelsman nog wel een andere berekening maken, waar je als jager niet meteen bij stil zou staan. ‘Daarnet gingen we uit van 1000 patronen per jager, wat bij het gros van de jagende gemeenschap een absoluut maximum is. Als we het nu eens omdraaien en naar het absolute minimum gaan. Stel dat er gemiddeld maar 50 patronen zouden worden verschoten en we vermenigvuldigen dat met 28.000, het aantal jagers in Nederland. Dan spreken we elk jaar opnieuw over 1.400.000 proppen. Dat is bijna anderhalf miljoen en ik denk dat iedereen het er wel mee eens zal zijn dat dit werkelijke getal nog veel hoger ligt.’

Cijfers zeggen meer dan woorden

‘Met de wetenschap dat plastic 500 jaar zijn ding blijft doen, wordt deze afvalberg hallucinant groter wanneer je dit over een periode van ‘slechts’ 50 jaar berekent. Daarom ben ik blij dat we tegenover overheidsinstellingen, de landbouwindustrie en alle belanghebbenden kunnen laten zien dat we hier als jachtsector niet hebben gewacht op politieke inmenging maar zelf het initiatief hebben genomen. Dit draagt met  name ook bij aan de toekomst van onze geliefde passie.’

Morgen is er een kleiduiven schietwedstrijd in Werkendam, de eerste wedstrijd in de Benelux waar alleen met de biologisch afbreekbare patronen van BioAmmo geschoten wordt. Ook krijgen alle deelnemers een leuke goodiebag mee naar huis waar onder andere een lege BioAmmo-huls in zit die gevuld is met mosterd- of wildakkerzaad. ‘Deze patroon mag gewoon in de grond begraven worden, die is namelijk volledig 100% biologisch afbreekbaar. Vervolgens is het wachten tot de zaden gaan kiemen, de natuur doet de rest. Hiermee willen we laten zien dat BioAmmo echt anders is.’