De Gastentafel: Sofie Van Daele

Autodidact wildkunstenares.

‘De ogen, daar begin ik mee, elk schilderij opnieuw. Het zijn namelijk de ogen die het doek een ziel geven. Pas wanneer die naar mijn zin zijn, komt de rest eromheen.’ Aan het woord is Sofie Van Daele, gespecialiseerd in het tot leven wekken van dieren met haar penseel. Je moet het haar zelf horen zeggen, anders geloof je het niet. Dat ze al dertien jaar geplaagd wordt door een kleine beet die een grote impact heeft op haar dagelijks leven. Alles zo een beetje ondersteboven gehaald heeft. Maar dat zie je niet wanneer je haar de hand schudt, ondanks enkele opgelegde beperkingen haalt haar positieve zin steeds de bovenhand. Het heeft echter ook iets opgeleverd. Want zonder de ziekte van Lyme was haar schilderstalent waarschijnlijk nooit tot uiting gekomen. ‘Chronische Lyme’, vult ze aan. ‘Bij mij heeft het mijn spiersysteem aangetast, ik sta ermee op en ga ermee slapen. Als ik mijn dagen niet goed doseer dan krijg ik daar achteraf de rekening voor gepresenteerd. Zoals nu met dit interview bijvoorbeeld, ik weet dat dit vanavond met terugwerkende kracht weer bij me komt aankloppen. Maar daar laat ik me niet door tegenhouden.’ Ze heeft er ondertussen mee leren leven,  zonder lach zal je haar dan ook zelden zien.

De moeder van vier, twee tieners plus honden Gigi en Giulia, weet nog precies hoe het begon. ‘Alsof het gisteren was’, opent ze. Eind oktober, begin november 2006 ontdekte ze een bult op haar linkerbeen. ‘Maar dat had net zo goed van een mug kunnen zijn, in ieder geval niets alarmerends.’ Dan wordt Sofie in januari ziek, goed ziek. Een timing die voor haar hoogst ongelegen uitpakt. ‘Koorts, hoofd- en spierpijn… Het waren dezelfde symptomen als bij griep. In de maanden januari, februari heerst dat ook. Ik kreeg dus een verkeerde diagnose, medicijnen toegediend voor een ziekte die ik niet had terwijl het werkelijke virus vrij kon woekeren.’ Te lang, zo bleek. ‘Op een gegeven moment zwollen mijn oogkassen op en blokkeerden mijn spieren. Uit de zetel opstaan om naar de achtertuin te lopen was al geen doen meer.

Vervolgens brak een periode aan van scans, röntgenfoto’s en nog meer onderzoeken. Een constante doorverwijzing van de ene dokter naar de andere specialist. ‘Een pingpongspel tussen ziekenhuizen was het, tot in mei 2007(!) een arts uit Eeklo belde. Hij had bij een analyse van het bloed de Borrelia-bacterie opgemerkt.’ Toen werd alles meteen duidelijk. Sofie: ‘Na al die maanden was de ziekte intussen zo ver gevorderd dat het ook mijn spierstelsel had aangetast.’ Een hard verdict, maar zich er zomaar bij neerleggen is niet aan haar besteed. Kosten noch moeite werden gespaard. ‘Medicijnen, warmtedekens, sauna, … Alles wat maar een beetje vooruitgang, een lichtpunt kon betekenen, hebben mijn man en ik wel geprobeerd. Als dat uiteindelijk weinig oplevert, kun je twee dingen doen: Rusteloos blijven zoeken naar een andere strohalm of dealen met de situatie zoals ze is.’ Sofie koos resoluut voor optie twee. ‘Het was tijd om weer te leven, een andere weg in te slaan.’

En dus werd een oude hobby vanonder het stof gehaald. ‘Als kind vond ik tekenen al leuk. Denkbeelden op papier schetsen, daar kon ik mezelf in verliezen.’ Een bezoek aan de buurman liet het potlood vervolgens veranderen in een penseel. ‘Die kon geweldig schilderen. Zonder moeite ook, zo leek het toch. Ik droomde snel van een eigen ezel met doek, maar dacht dat wat hij deed een brug te ver was. Nadat hij me wat techniek en inzichten bijbracht ben ik er toch vol voor gegaan. Het was niet alleen leuk maar ik kwam ook nog best goed uit de verf.’ Kinderen en een drukke agenda lieten de schilderspassie vervolgens langzaam uitdoven, maar een waakvlam bleef. Jaren later, noodgedwongen door Lyme, was er ineens weer tijd om het vuur te laten branden. Met succes.

Als we via de keuken naar buiten gaan, laat ze haar atelier zien. De verbouwde zeecontainer moet een van de meest bijzondere werkplekken in België zijn. ‘Gekregen van mijn echtgenoot’, glundert ze. ‘Tijdens de wintermaanden schilder ik in de woonkamer maar zodra het warmer wordt ben ik hier te vinden. We hebben de zijkant vervangen door glas en de container naar het noorden geplaatst voor de beste lichtinval. Het is een knusse, open ruimte waar mijn man en ik evengoed met een glas wijn het ’s avonds gezellig maken en van het uitzicht genieten.’

Kijkend naar haar werk zal je alleen dieren zien. ‘Van thuis uit deelde mijn vader zijn liefde voor de natuur met me. Hij was een verwoed kleinwildjager met enorm veel kennis over jacht en natuur.  En dat is toch waar ik me het meest mee verbonden voel.’ Naast schilderijen van reeën, fazanten, een everzwijn en vissen hangen er ook struisvogels, paarden en meerkatten aan de muur. ‘Dat vind ik zo’n grappige dieren, die  energie die ze uitstralen en dat samenhorigheidsgevoel!’ De meeste olieverf gaat evenwel naar grotere dieren, waarvan een in het bijzonder. Sofie: ‘De fascinatie voor het edelhert is naar boven gekomen tijdens onze vakanties in Zweden, een land dat ik overigens iedereen met een groen hart kan aanraden. We hebben er fantastische tijden beleefd met ons gezin. Om daar dan die imposante dieren te zien in een zo mogelijk nóg imposantere natuur, dat deed iets met me.’

‘Roaring stag’ is een mooi voorbeeld van haar fascinatie voor roodwild. Het recente schilderij van een burlend hert eist alle aandacht op in de woonkamer. ‘Een kleiner doek neemt honderd penseeluren in beslag, maar tel voor deze maar het dubbele. De bronstmanen heb ik aangepast, die waren in eerste aanleg maar half zo vol. Nu komen ze veel krachtiger over.’ Een van haar persoonlijke favorieten hangt schuin tegenover het burlende hert. ‘Van heel ons gezin trouwens’, voegt ze eraan toe terwijl we naar het schilderij van Giulia kijken. De Engelse Cocker Spaniel is ondertussen twaalf en zit niet meer zo lekker in haar vel. ‘Iedereen die haar kent, vindt het schilderij sprekend op Giulia lijken. Ik ben zo blij dat we hiermee een blijvende herinnering aan haar hebben.’

Vorig jaar konden jagers op de beurs Hunting Gent kennismaken met Sofie’s werk. Het leverde meteen goede contacten en klanten op. ‘Zonde dat die beurs niet meer doorgaat dit jaar. Ik werd er goed ontvangen en de sfeer was heel gemoedelijk. Daar merkte ik hoe hecht die jachtgemeenschap wel is. Sowieso neem ik dit jaar deel aan de lokale kunstroute LovArte (www.lovarte.be) tussen Hemelvaart en Pinksteren. En ik ga kijken of er nog mogelijkheden zijn om op een andere jachtbeurs in Nederland of België te exposeren.’

Meer weten over Sofie? Op www.sofievandaele.com vind je alvast veel informatie en je ziet haar ook aan het werk vanuit haar unieke atelier. Verder is ze actief op Instagram waar ze op www.instagram.com/sofievandaele foto’s van haar schilderijen deelt. ‘Maar een foto is niet hetzelfde als voor het doek  staan en het met eigen ogen zien’, geeft ze nog mee. ‘Geïnteresseerden zijn altijd welkom om een schilderij van dichtbij te bekijken.’